Được xem là “nạn đói tiềm ẩn” ở trẻ em, tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho trẻ như: thiếu cân, thiếu chiều cao, chậm phát triển thể chất, trí tuệ, dễ mắc các bệnh lý, tổn thương não, giảm chỉ số IQ (chỉ số thông minh)…
Tại Nutrihome, trẻ sẽ được xét nghiệm vi chất với hệ thống máy xét nghiệm hiện đại bậc nhất trong chuyên ngành dinh dưỡng, giúp phát hiện chính xác trẻ đang thiếu/thừa dưỡng chất gì. Từ đó, các chuyên gia hàng đầu sẽ tư vấn chế độ dinh dưỡng, thực đơn chi tiết, giúp trẻ bổ sung dưỡng chất khoa học, hiệu quả, trẻ phát triển tối ưu.
Ngay cả những trẻ có vẻ ngoài hay sức khoẻ bình thường vẫn tiềm ẩn nguy cơ cao bị thiếu vi chất dinh dưỡng và gánh chịu nhiều hậu quả trong tương lai gần.
BẤT KỲ TRẺ NÀO CŨNG TIỀM ẨN NGUY CƠ THIẾU VI CHẤT
Vi chất dinh dưỡng bao gồm các loại vitamin và khoáng chất, đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của cơ thể, đặc biệt là ở trẻ em.
Kết quả mới nhất về Tổng điều tra Dinh dưỡng của Bộ Y tế vào 4/2021 cho thấy, tình trạng thiếu hụt vi chất dinh dưỡng ở trẻ em Việt Nam hiện nay vẫn rất đáng lo ngại. Ví dụ, tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi bị thiếu kẽm lên đến 58,0%, bị suy dinh dưỡng thấp còi 19,6%…
Tại Nutrihome, qua công tác thăm khám thực tế cho thấy, hơn 50% trẻ đến khám bị thiếu hụt một hay nhiều vi chất dinh dưỡng ở các mức độ khác nhau, trong đó thường gặp nhất là thiếu sắt, kẽm, canxi, vitamin D… Điều đáng nói là ngay cả những trẻ mũm mĩm hay thừa cân, béo phì cũng có nguy cơ cao bị thiếu hụt vi chất dinh dưỡng thể ẩn.
Khác với 3 nhóm chất đa lượng là đạm, đường và béo, cơ thể trẻ thường cần một lượng vi chất không nhiều nhưng trẻ lại rất dễ bị thiếu hụt do nhiều nguyên nhân khác nhau. Cụ thể:
- Kho dự trữ vi chất dinh dưỡng ban đầu trong cơ thể trẻ bị hạn chế do mẹ bị thiếu vi chất thai kỳ, trẻ sinh thiếu tháng hoặc nhẹ cân.
- Trẻ tăng trưởng nhanh sau khi sinh.
- Chế độ dinh dưỡng của trẻ không đảm bảo đủ vi chất hoặc có nồng độ vi chất dinh dưỡng thấp.
- Trẻ gặp phải các bệnh lý đường tiêu hóa dẫn đến kém hấp thu các chất dinh dưỡng.
Tình trạng trẻ thiếu vi chất dinh dưỡng rất phổ biến tại Việt Nam
HẬU QUẢ KHÔNG THỂ CHỦ QUAN CỦA THIẾU VI CHẤT DINH DƯỠNG
Thiếu vi chất dinh dưỡng không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ mà còn có thể gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng như thấy còi, mù lòa, tổn thương não, dị tật ống thần kinh, giảm chỉ số IQ (chỉ số thông minh)…
Thầy thuốc nhân dân, PGS.TS.BS Lê Bạch Mai – nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia; Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome cho biết 3 vai trò cực kỳ quan trọng của vi chất dinh dưỡng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ:
Vai trò cấu trúc tế bào
Tất cả cấu trúc tế bào trong cơ thể trẻ đều cần đến vi chất dinh dưỡng. Tế bào hồng cầu cần B6, B12, axit folic, sắt, kẽm… Tế bào xương cần canxi, phốt pho, magie, vitamin D… Theo đó, mọi tế bào của trẻ em muốn phát triển thành một cơ thể khỏe mạnh, hoàn chỉnh, đạt được tốc độ phát triển sinh lý về cân nặng và chiều cao thì điều tất yếu là cần được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng.
Chuyển hóa thức ăn
Vai trò thứ 2 của vitamin và khoáng chất là giúp chuyển hoá các thực phẩm mà trẻ ăn mỗi ngày thành chất dinh dưỡng để nuôi cơ thể, giúp trẻ khỏe mạnh và cao lớn. Sự chuyển hóa này chỉ có thể thực hiện thành công nếu có sự giúp sức từ vi chất dinh dưỡng.
Tham gia quá trình miễn dịch của cơ thể
Vi chất dinh dưỡng tham gia cấu trúc nên các enzym, tham gia vào các chất chống oxy hoá. Ví dụ, selen tham gia vào cấu trúc Glutathione vô cùng mạnh mẽ, làm cho các vết thương có thể nhanh lành, tạo “hàng rào bảo vệ” cho cơ thể trước các tác nhân gây hại từ bên, kể cả vi trùng. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với trẻ nhỏ, khi trẻ chưa được chủng ngừa vắc xin đặc hiệu.
Thiếu vi chất như vitamin D, trẻ dễ bị còi xương, suy dinh dưỡng thấp còi
Dưới đây là một số hậu quả nghiêm trọng xảy ra ở trẻ khi bị thiếu vi chất dinh dưỡng:
- Thiếu vitamin A: Khô mắt, viêm giác mạc, có thể mù lòa.
- Thiếu vitamin D: Trẻ bị còi xương, suy dinh dưỡng thấp còi.
- Thiếu vitamin B1: Phù nề.
- Thiếu vitamin C: Xuất huyết.
- Thiếu vitamin E: Hay mắc các bệnh về da và máu.
- Thiếu vitamin K: Trẻ dễ mắc bệnh máu khó đông.
- Thiếu sắt: Thiếu máu, đau đầu, rụng tóc.
- Thiếu kẽm: Suy giảm hệ miễn dịch, dễ mắc bệnh lý, chậm phát triển, ngủ không ngon, ăn không ngon miệng.
- Thiếu kali: Rối loạn nhịp tim.
- Thiếu i-ốt: Mắc bệnh về tuyến giáp, chậm phát triển trí não.
- Thiếu canxi: Trẻ bị loãng xương, chậm phát triển chiều cao, cân nặng.
VAI TRÒ CỦA DINH DƯỠNG ĐÚNG GIÚP TRẺ HẤP THU ĐẦY ĐỦ VÀ CÂN BẰNG CÁC VI CHẤT
Thầy thuốc ưu tú, PGS.TS.BS Cao Thị Thu Hương – Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome cho biết: “Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng tuyến tính của trẻ em thông qua nhiều cơ chế. Và thực tế cho thấy hấp thu dinh dưỡng từ thực phẩm luôn tốt và đa dạng hơn từ các nguồn khác, đây là cách tự nhiên, an toàn và hiệu quả dành cho trẻ nhỏ”.
Điều trị dinh dưỡng khoa học giúp trẻ thoát khỏi tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng.
Theo đó, để trẻ hấp thu đa dạng và đầy đủ các nguyên tố vi lượng, cha mẹ cần biết lựa chọn thực phẩm khoa học. Đặc biệt, cần biết đâu là những loại thực phẩm giàu những vi chất dinh dưỡng mà trẻ đang bị thiếu hụt. Ngoài ra, khuyến khích trẻ vận động đúng cách cũng là một giáp pháp hỗ trợ giúp trẻ tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất hiệu quả.
Tuy nhiên, trước tiên cha mẹ cần phải xác định rõ trẻ đang bị thiếu hụt vi chất gì và cần bổ sung vi chất đó với liều lượng bao nhiêu. “Việc này không thể xác định được nếu ba mẹ hay bác sĩ chỉ quan sát trẻ bằng mắt thường”, PGS.TS.BS Cao Thị Thu Hương nhấn mạnh.
Cách hiệu quả và chính xác nhất để kiểm tra hàm lượng các vi chất và mức độ thiếu hụt các vi chất đó trong cơ thể trẻ là thông qua xét nghiệm vi chất với sự hỗ trợ của những máy móc hiện đại và chuyên sâu về dinh dưỡng. Việc tầm soát này cần được thực hiện càng sớm càng tốt để có thể can thiệp hiệu quả, kịp thời cho trẻ.